Κακοκαιρία ADEL: Γιατί «πνίγηκε» η Αττική με μόλις 40 χιλιοστά βροχής – Η εξήγηση Κολυδά

Στο «έλεος» της κακοκαιρίας ADEL βρίσκεται η χώρα ενώ νωρίς το πρωί της Παρασκευής (28/11) η ΕΜΥ προχώρησε σε επικαιροποίηση του έκτακτου δελτίου επικίνδυνων καιρικών φαινομένων ενημερώνοντας μας ότι τα έντονα φαινόμενα θα μείνουν στη χώρα περισσότερο από όσο αναμενόταν. Την ίδια στιγμή από τα ξημερώματα «δοκιμάζεται» και η Αττική που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λόγω της σφοδρής καταιγίδας, συνοδευόμενης από έντονη κεραυνική δραστηριότητα.

Σε πολλές περιοχές σημειώθηκε σφοδρή χαλαζόπτωση και δρόμοι μετατράπηκαν σε ποτάμια με την οδήγηση των οχημάτων να γίνεται σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες και τις αρχές να καλούν τους πολίτες να είναι προσεκτικοί στις μετακινήσεις τους. Επιπλέον, σε κάποιες περιοχές σημειώθηκαν και πτώσεις δέντρων.

Με ανάρτησή του στο Χ (πρώην Twitter) o Θοδωρής Κολυδάς αναλύει το πώς η σημερινή βροχόπτωση κατάφερε να «πνίξει» την Αθήνα με μόλις 40 χιλιοστά βροχής. Ενδεικτικά περιοχές όπως Ζωγράφου και Γουδί βρέθηκαν αντιμέτωπες με τεράστιο όγκο νερού.

Όπως εξηγεί ο μετεωρολόγος Θοδωρής Κολυδάς, το θέμα δεν είναι το σύνολο της βροχής αλλά ο ρυθμός με τον οποίο έφτασε στο έδαφος. Σε μια υπερ-αστικοποιημένη περιοχή όπως η Αθήνα, η άσφαλτος, το τσιμέντο και οι ελάχιστες διαπερατές επιφάνειες λειτουργούν σαν «σκληρό καπάκι». Το νερό δεν μπορεί να μπει στο έδαφος — μπορεί μόνο να κυλήσει. Και όταν η παροχή είναι τεράστια μέσα σε 10–15 λεπτά, το σύστημα απορροής δεν μπορεί να κάνει και πολλά.

«Μεγάλος όγκος νερού σε μικρό χρονικό διάστημα σημαίνει άμεση επιφανειακή συσσώρευση, και όχι σταδιακή απορρόφηση. Το νερό δεν βρίσκει έδαφος να εισχωρήσει, βρίσκει μόνο άσφαλτο και τσιμέντο» γράφει ο κ. Κολυδάς.

Την ίδια στιγμή, ο μετεωρολόγος επισημαίνει πως η σημερινή καταιγίδα έφερε ξανά στο προσκήνιο το χρόνιο ζήτημα των κενών κάλυψης στις υποδομές παρακολούθησης υπενθυμίζοντας μας υπενθύμισε πόσο κρίσιμο είναι να αξιοποιούμε κάθε διαθέσιμο εργαλείο προειδοποίησης.

«Σε μια χώρα όπου οι υποδομές ραντάρ έχουν κενά κάλυψης και οι καταιγίδες εκδηλώνονται πλέον με μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση, ο επιχειρησιακός χρόνος αντίδρασης γίνεται ζωτικής σημασίας. Με καλύτερη χρήση δορυφορικών δεδομένων και αριθμητικών προγνωστικών μοντέλων, η προειδοποίηση 1–2 ώρες νωρίτερα δεν είναι μόνο εφικτή, είναι αναγκαία».

Η ανάρτηση του Θοδωρή Κολυδά

Συγκεκριμένα, στην ανάρτησή του ο Θοδωρής Κολυδάς αναφέρει: «Από χθες είχαμε αναφέρει το ενδεχόμενο διπλού περάσματος καταιγίδων πάνω από την Αττική. Πράγματι το πρώτο κύμα εκδηλώθηκε αργά τη νύχτα και το δεύτερο ακολούθησε τα ξημερώματα, μεταφέροντας για άλλη μία φορά έντονα φαινόμενα στον πυκνό πολεοδομικό ιστό της Αθήνας.

Τα δεδομένα από το δίκτυο σταθμών του ΕΑΑ/meteo καταγράφουν ένα υψηλό ποσό βροχής που, στο κέντρο της Αθήνας, αγγίζει τα 40 mm, ενώ σε περιοχές όπως Ζωγράφου και Γουδί υπερβαίνει τα 38–39 mm. Και μόνο αυτό το νούμερο ήταν αρκετό για να προκαλέσει τοπικές συσσωρεύσεις υδάτων, καθυστερήσεις στην κυκλοφορία, μικρές πλημμύρες σε δρόμους που αποφορτίζονται δύσκολα.

Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η Αθήνα «πλημμύρισε» με 40 χιλιοστά. Τα 40 χιλιοστά σε αστικό περιβάλλον — με πυκνή δόμηση, μικρά ρέματα και ελάχιστη απορροφητικότητα — είναι ήδη ικανά να δημιουργήσουν προβλήματα. Όμως αναφέρουμε αυτό το παράδειγμα για έναν πολύ ουσιαστικό λόγο:

Για να γίνει κατανοητό τι σημαίνει να πέφτουν 100 ή 200 χιλιοστά σε μια περιοχή σκεφτείτε ότι στην Ήπειρο, μέσα σε αντίστοιχο χρονικό διάστημα, είδαμε υετό να φτάνει αυτές τις τιμές που επιβαρύνουν ποτάμια, υδροφόρους ορίζοντες και ορεινές λεκάνες απορροής — πολύ πιο ευάλωτες σε απότομες πλημμυρικές αντιδράσεις από την Αθήνα. Ακόμη κι αν η Αττική δυσκολεύεται με 40 mm, φανταστείτε την επιβάρυνση σε μια περιοχή όπου οι ποσότητες τριπλασιάζονται ή πενταπλασιάζονται.

Η έλλειψη ραντάρ και τι μπορούμε να κάνουμε επιχειρησιακά.

Η Αττική — και γενικά η χώρα — εξακολουθεί να έχει περιοχές όπου η κάλυψη ραντάρ δεν είναι επαρκής. Αυτό δυσκολεύει την έγκαιρη αξιολόγηση της ραγδαιότητας της βροχής και την επιχειρησιακή προειδοποίηση. Ωστόσο σήμερα υπάρχουν εναλλακτικά εργαλεία που μπορούν να δώσουν προειδοποίηση 1–2 ώρες πριν όπως τα δορυφορικά προϊόντα και προγνωσρτικά μοντέλα που μπορούν να ανιχνεύσουν ανάπτυξη κορυφών καταιγίδων και ένταση νεφικών πυρήνων. Πολλά εξ αυτών «πιάνουν» καλά τη θέση και την ένταση μεσογειακών καταιγίδων λίγες ώρες πριν την εκδήλωσή τους.

Η σημερινή κακοκαιρία απέδειξε ξανά ότι ακόμα και ποσότητες της τάξης των 35–40 mm μπορούν να δημιουργήσουν σημαντικές επιπτώσεις στην Αττική. Την ίδια στιγμή, μας υπενθύμισε πόσο κρίσιμο είναι να αξιοποιήσουμε κάθε διαθέσιμο εργαλείο προειδοποίησης, ειδικά σε μια χώρα όπου οι υποδομές ραντάρ έχουν κενά, τα φαινόμενα γίνονται συχνότερα και εντονότερα, ο επιχειρησιακός χρόνος αντίδρασης είναι πολύτιμος. Με καλύτερη αξιοποίηση δορυφορικών προϊόντων και μοντέλων, η προειδοποίηση 1–2 ώρες νωρίτερα είναι απόλυτα εφικτή — και σε αρκετές περιπτώσεις, καθοριστική».